برخی از گیاهان دارویی درخچه ها

پیرو

خصوصیات گیاهشناسی:

 Juniperus سرده بزرگی مشتمل بر ۶۰ گونه است که به طور گسترده در نیمکرهٔ شمالی، از مناطق سرد و قطبی مانند گرینلند، شمال سیبری و آلاسکا تا کوه های بلند مناطق گرمسیری انتشار یافته است. گونه های این سرده همیشه سبز، به صورت درختانی بلند، کوچک و یا درختچه ای و خزنده بوده، دیرزیستی و عمر برخی درختان آن بسیار زیاد و حتی تا بیش از ۲۰۰۰ سال می رسد. به جز گونهٔ J. deppeana  معمولاً پوست با فلس های طولی از تنه جدا می شود. شاخه های پیرامونی گسترده و نامنظم هستند، برگ ها فلسی و آرایش آنها متقابل متلاقی و یا در چرخه های ۳ تایی، در درختان جوان همیشه سوزنی یا نیشتری شکل، ولی در درختان مسن به صورت یکی از دو نوع نامبرده و یا هر دو با هم دیده می شوند. معمولاً دو پایه، به ندرت تک پایه، گل های نر شاتونی، به شکل تخم مرغی یا واژتخم مرغی و بر روی شاخه های کوتاه انتهایی و یا محوری هستند. گل آذین یا مخروط ماده به شکل کروی و از ۳ تا ۶ فلس تشکیل شده است. در زیر بعضی و یا همهٔ آنها ۱ یا ۲ تخمک وجود دارد. مخروط کروی شکل، شفت مانند، ناشکوفا و در سال اول و یا دوم از رشد خود رسیده، فلس ها ۳ تا ۶ عدد، کم و بیش گوشتی به صورت بسته و چسبیده به هم، معمولاً موقع رسیدن به رنگ آبی تیره و یا از غبار سفید رنگی پوشیده شده و خیلی صمغ دار هستند. در داخل هر مخروط ۱ تا ۱۰ دانه گرد، تخم مرغی و یا گوشه دار با پوشش سخت و بدون بال قرار دارد. لپه ۲ یا ۴ تا ۶ عدد می باشد.
    
شرایط محیط رشد:

گونه های این جنس قادرند سرمای شدید و خشکی هوا را به خوبی تحمل نمایند.
درخت پیرو گیاهی است که در گستره ی وسیعی از خاک ها از جمله خاک های خشک، باز، صخره ای، تپه های جنگلی، شنی و زمین های مسطح رشد می کند. این گیاههان همچنین در زمین های ساحلی و یا به صورت منفرد و تکی در کوهستان ها نیز یافت می شوند.
نسبت به مکان هاب سایه تحمل زیادی ندارند و در نتیجه بهترین رشد را در محیط های باز با تابش کامل آفتاب خواهند داشت. 
نسبت به مکان های بادخیز و نیز خاک های فقیر از نظر مواد غذایی نیز سازگار شده اند. 
پیرو روشنایى پسند و آهک جو که در مقابل خشکى بسیار مقاومت می کند. رویش آن بسیار کند است. چوب آن داراى چوب درونی بسیار متراکم مى باشد، این چوب در ایران به مصرف تیرهاى ساختمانى و یا سوخت مى رسد.
یکى از جنگل هاى انبوه آن در گلستان بین مینودشت و بجنورد وجود دارد. 
    
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:

سرو کوهی معمولی یا پیرو، قرن ها به علت داشتن خواص ضدعفونی کننده و مدر استفاده شده است و اغلب در بیمارستان ها و سایر مکان های آلوده از طریق سوزاندن آن محل را ضد عفونی می کردند.
این روزها بیشتر مردم به یک مصرف عمده سرو کوهی که چاشنی جین است، آشنایی دارند. از میوه توت مانند آن نیز در آشپزی برای چاشنی غذا استفاده می شود. روغن پیرو از میوه توت مانند آبی تیره رنگ درخت مخروطیان که در باغ های ما به صورت اهلی یافت می شود استخراج می شود. این روغن به وسیله بخار و از میوه توت مانند دوسـاله آن بیشتـر در اروپا، آلمان، فرانسه و ایتالیا تولید می شود.
روغن پیرو تقریباً بی رنگ و با رایحه ای تازه است. روغن های دیگری از برگ های سوزنی و چوب آن تولید می شود ولی برای استفاده در رایحه درمانی مناسب نیست.
میوه ی پیرو مدر، ضدعفونی کننده بسیار عالی و قابض است و برای بعضی اختلالات از جمله خماری، ناراحتی های پوستی، آرتروز، حبس آب در بدن، اشکالات قاعدگی و فشار عصبی مفید می باشد. از لحاظ ذهنی مغز را سم زدایی کرده و خستگی را برطرف می سازد، به ویژه هنگامی که شخص تحت فشار بوده است. قابلیت مهم این روغن خلاصی از دست سموم است. از این رو استفاده از آن در موارد آرتروز و نقرس، به دفع کریستال های اسید اوریک کمک می کند.
چون سم زدا و قابض است به رفع جوش صورت و سایر امراض پوستی که در اثر جمع شدن سموم در بدن ایجاد می شوند کمک خواهد کرد. خاصیت مدر بودن روغن برای رفع احتباس، سلولیت و مشکلات پروستات مفید است. پیرو برای ناراحتی های مجاری ادرار و التهاب مثانه و ورم کلیه و سنگ کلیه مفید است. با این حال لازم است با پزشک مشورت شود. همچنین در موارد قاعدگی توأم با درد یا قاعدگی ناقص سودمند می باشد.
    
تکثیر:

تکثیر این گیاهان از طریق کشت بذرهای آنها صورت می گیرد. این بذرها به یک دوره استراحت پس از رسیدن نیاز دارند. بهترین شرایط برای جوانه زنی بذرها، کشت در خاک های مرطوب و فشرده با نفوذ مناسب اکسیژن و هوا در خاک می باشد. بذرهای این گیاهان پس از ریزش یا به وسیله آب، پرندگان و یا پستانداران پراکنده می شوند. برخی از واریته ها از طریق ریشه دار کردن قلمه ها (استفاده از قلمه ی چوب بالغ به طول 5 تا 10 سانتیمتر به همراه پاشنه) نیز تکثیر می شوند. استقرار و توسعه ی گیاهچه ها بسیار به کندی صورت می گیرد. حتی ممکن است برخی از گیاهان، 20 سال پس از کشت به حدود یک متر ارتفاع دست یابند.

بلوط همیشه سبز

بلوط همیشه‌سبز یا HOLM OAK (نام علمی: Quercus ilex) درختی است از تیره راشیان که میوهٔ آن بلوط است.
این درخت دارای برگ‌های درخشان و دندانه‌ای است وبومی سواحل مدیترانهٔ شرقی میباشد.
در ایران بلوط همیشه سبز بیشتر در در دامنــه‌ی رشته کوه زاگــرس می‌رویـد.
استـــان‌های فــارس ، لرستــان ، کهگیـــلــویــه و بویراحمد ، چهار محال و بختیاری و ایلام دارای جنگل‌هایی از بلوط هستند ، که در نوع خود از بی‌نظیرترین جنگل‌های جهان به حساب می‌آیند.
دشت برم ، بزرگترین دشت بلوط ایران ، در کازرون و در غرب استان فارس قرار گرفته است.
چوب این درخت از مرغوب‌ترین چوب‌هاست و زغال آن نیز مرغوب است. این موضوع یکی از دلایل بریدن بی رویهٔ این درختان می‌باشد که این جنگل‌ها را تهدید می‌کند.
این درخت در قدیم سِندیان، درخت هندیان، بُلاخ، و بَلْخ نیز نامیده می‌شد.
بیشتر زیبایی این درخت مربوط به حالت رشد آن است و می‌توان رابه عنوان سایبان، تک درخت، سطح چمن و جهت کنترل فرسایش خاک درفضای سبزکاشت نمود.
بلوط، درختی بزرگ و گسترده است و بهتر است در مناطق وسیع کاشته شود.

بلوطها درختانی هستند دارای شکل توپر ، حجیم و گسترده با تاجی گنبدی شکل و برگ‌های موج‌دار در لبه ، و همچنین میوه‌ای که درون یک محفظه فنجان مانند قرار دارد.
بلوط یک بخش اساسی از نواحی روستایی ما در غرب کشور است که به صورت درخت و درختچه وجود دارد.
برگ‌های کنگره‌دار بلوط ممکن است بیضی شکل یا کشیده و باریک باشند.
این درختان دارای تنه‌ای بزرگ هستند و با برگ‌های فراوانی که دارند ، در تصفیه هوا و سایه افکنی نقش بسزایی دارند.
این درخت ارتفاعی بین 20 تا 27 متر دارد و حدود 8 متر گستردگی این درخت میباشد و قطر تاج آن تا ۳۰ متر می‌باشد.
20 تا 50 سال زمان نیاز است تا درخت کاملا رشد کند.
این گیاه در تمام طول سال برگهای خود را حفظ می کند.
گلدهی در ماههای اردیبهشت و خرداد وبذرها بین ماه شهریور تا مهر رسیده میشوند
گلها یک پایه میباشند یعنی یا نر هستند یا ماده و گرده افشانی بوسیله باد صورت می گیرد.
این گیاه عمری طولانی تا ۱۰۰۰ سال دارد.
سنجاب‌ها و نوعی زاغ نیز تکثیرکننده طبیعی این درخت هستند.

نگهداری بلوط همیشه سبز به شرح زیر میباشد:

خاک: خاک لومی، ماسه ای ، گچی، مرطوب و خوب زهکشی شده.
آبیاری: این گیاه به آبیاری زیادی نیاز ندارد و در مقابل خشکسالی مقاوم است.
رطوبت: این گیاه رطوبت دوست بوده و به طور کلی در جای مرطوب رشد بهتری خواهد داشت.
نور: بهتر است در محل نیمسایه و یا آفتابی قرار گیرد.

اگر خواستید این درخت را هرس کنید در فروردین اقدام کنید.

خواص و کاربرد چوب بلوط
چوب بلوط فشره و محکم بوده و نماد قدرت و استقامت می‌باشد و از گذشته‌ی‌ خیلی دور یکی از مهمترین مصالح ساختمانی در اروپای شرقی بوده است.
در گذشته علاوه بر مصرف انبوه الوار بلوط در ساختمان‌سازی ، از چوب آن برای ساختن کشتی‌های بازرگانی و جنگی نیز استفاده گسترده می‌شده است. همچنین روزگاری از تمام قسمت‌های درخت بلوط ، استفاده‌های پزشکی به عمل می‌آمده است.
خاصیت قابض‌کنندگی پوست بلوط ، عامل قطعی درمان اسهال‌های شدید می‌باشد و خاصیت گندزدایی و ضد میکروبی آن برای مداوای عفونت‌های گلو تجویز می‌شود.
چای پوست بلوط یک تقویت‌کننده است و مخلوط پوست و میوه‌ی درخت بلوط یک پادزهر را به وجود می‌آورد.
میوه‌ درخت بلوط معمولا برشته و آسیاب شده و از آن قهوه تهیه می‌کنند.

میوه بلوط دارای نشاسته ، پروتئین ، قندهای مختلف و ماده روغنی میباشد و مانند برگ و پوست این درخت دارای خاصیت درمانی میباشد:
کاربرد درمانی
۱- از میوهٔ خوراکی بلوط برای تقویت بدن ، درمان ضعف عمومی و کم خونی استفاده می‌شود.
۲- دم کردهٔ برگ بلوط ، به مقدار ۲ تا ۵ گرم در روز (به نسبت ۱۰ گرم در لیتر) در درمان خونریزی‌های معده و روده و رحم ، درمان ترشحات زنانگی ، و مخصوصا درمان سرطان بسیار مؤثّر است.
۳- به دلیل وجود تانن زیاد ، قابض بوده (یعنی مایعات اطراف را به خود جذب می‌کند) و در اسهال‌های آبکی حاد ، دفعات اسهال را کم می‌کند.
۴- به خاطر ترکیبات فلاونوئیدی خاصیّت ضدّ التهابی دارد ، و این اثر را در مخاط روده ، پوست و بواسیر نشان می‌دهد.
۵- در درمان آماس زخم دار رودهٔ بزرگ مؤثّر است.

تکثیر بلوط همیشه سبز:
بذر این گروه از بلوطها ، یا بدون دوره‌ی استراحت بوده و یا دوره‌ی استراحت کوتاهی دارند (به جز چند اسثتناء ، که به محض رسیدن در پاییز قابل کشت هستند).
در گروه بلوطهای سفید ، میوه‌ها در همان سال اوّل می‌رسند.
در موقع کاشت ، ابتدا بذرها را درون ظرف آب فرو می‌برند و آنهایی را که شناور می‌مانند ، دور می‌اندازند ، چون غیر قابل کاشت هستند.
جهت جلوگیری از رشد طولی ریشه ، بهتر است در زیر محل بذرکاری از صفحات سیمی مشبک مسی استفاده نمود (تا بتوان نهال بذری را به راحتی جابجا کرد).
نوک ریشه اصلی به این صفحه برخورد کرده و از رشد باز می‌ماند.
روش‌های مختلف پیوند با موفقیت بر روی بلوطها انجام می‌پذیرد (البته پیوند بلوطهای گروه سفید روی پایه‌های بلوط سفید و پیوند بلوطهای گروه سیاه بر روی پایه‌های بلوط سیاه امکان‌پذیر است).
تکثیر بلوط از راه قلمه زدن یا خوابانیدن معمولا با عدم موفقیت همراه بوده است.

این درخت، درختی مقاوم بوده و بیماری خاصی آن را تهدید نمیکند.

دیوخاریا خفچه

دیوخار (نام علمی: Lycium barbarum) که آنرا سفیدخار یا خفچه نیز گویند، گیاهی است پرخار از خانواده بادنجانیان (نام‌های دیگر: سیب‌زمینیان، سولاناسه). دیوخارانواع وحشی و تزئینی دارد وخاصیت‌های متعدد دارویی آن معروف است, میوه رسیده آن بی خطر می باشد 
دیوخاردرخت یا درختچه ایست خزان پذیرکه تا چهارمترنیزرشد می‌کند. گل دهی ازماه خرداد تا مرداد بوده و رسیدن بذراز ماه مرداد تا مهر انجام می‌پذیرد. 
خانه اولیه این گیاه هنوزیافت نشده ولی احتمال این هست که زادگاه آن آسیای شرقی باشد. دیوخاردرتمامی نیم‌کره جنوبی ,اروپای جنوب شرقی، آسیای جنوب غربی یافت می‌شود.
زیستگاه دیو خاردرایران ازجمله منطقه ارومیه، جاده سنتو و روستای جیران سفلی است.

خواص دارویی

یک جوشنده قوی ازمیوه رسیده دیوخارساخته می شود که کلسترول خون و فشار خون را پایین می آورد. این جوشنده برروی کبد وکلیه ها هم اثرمی گذارد, میوه دردرمان فشارخون بالا، دیابت، بینایی کم، سرگیجه، کمردرد، ناتوانی جنسی ودردهای مربوط به یائسگی کاربرد بسیاری دارد. میوه را وقتیکه کاملاً رسید، برداشت می کنند، آنرا خشک کرده و بعداً مصرف می نمایند, پوست ریشه تلخ، خنک کننده، ضدباکتری، پایین برنده تب، پایین آورنده کلسترول وفشارخون، تصفیه کننده جریان خون ودرمان کننده خون دماغ، سل، آسم وغیره است.
دیوخارآنتی‌اکسیدان، مدر، مسهل، خواب آور، خلط آور، ضد تشنج و ضد سیاه سرفه معرفی شده میوه نارس آن مشکوک می باشد.

پنج‌انگشت

پنج انگشت یا پاکدامنی وفلفل بیابانی یا بنگرو درختچه زیبایی به ارتفاع یک مترو نیم است که به علت گل‌های زیبایی که دارد گاه به عنوان گیاه تزئینی کاشته می‌شود. بدین علت به آن پنج انگشت گویند که برگ‌های آن پنجه‌ای و پنج‌تایی است. گل‌های آن به رنگ آبی و شبیه سنبله‌ای درازاست که سپس تبدیل به گل می‌شود. این گیاه را فلفل بیابانی نیزمی‌نامند ودربسیاری ازمناطق ایران می‌روید . 
این گیاه به این دلیل پاکدامن نامیده شده‌است که توسط رومیان باستان برای کاهش میل جنسی راهبان مورد استفاده قرارمی‌گرفت,درگذشته اعتقاد داشتند که این گیاه باعث کاهش میل جنسی می‌شود و به همین دلیل در قرون وسطی راهبان روی برگ‌های این گیاه تفکر می‌کردند و به همن دلیل نام دیگر این گیاه به پاکدامنی(chasteberry) مربوط می‌شود. با این وجود امروزه مشخص شده است که این گیاه اثری برمیل جنسی ندارد. 
مصارف دارویی مختلف گیاه پنج انگشت قرن‌هاست که شناخته شده‌است. هنگامی که میوه‌ی این گیاه که به گیاه پاکدامنی نیز معروف است، می‌رسد، از آن برای تهیه‌ی عصاره‌های پودری ومایعات دارویی استفاده می‌شود. گیاه پنج انگشت مزایای شگفت‌انگیزی برای سلامتی دارد
میوه این گیاه قابض است وبه بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. افرادی که دچاربواسیریا شقاق باشند می‌توانند از اثرات درمانی آن سود بجویند ودرجوشانده این گیاه بنشینند تا عارضه برطرف شود. ضماد میوه و برگ آن ادراررا افزایش می‌دهد و مقدارزیاد آن برای کلیه مضر است, این گیاه در درمان سر درد هم مفید است. این دارو جهت رفع اختلالات قاعدگی و یائسگی به کارمی‌رود. پنج انگشت، گیاه بسیار مؤثری برای درمان اختلالات قاعدگی است,از گیاه پنج انگشت، داروهایی به نامهای ویتاگنوس (VITAGNUS)، فمودین(Femodin) با مقدار ماده موثره ۲۰ میلی‌گرم در هر قرص و آگنوگل (Agnugol) تهیه کرده‌اند که عصاره خشک این گیاه می‌باشد, میوه این گیاه اثرات درمانی زیادی برای رحم دارد, قاعدگی را تنظیم می‌کند و برگ این گیاه ورم‌های رحمی را بهبود می‌بخشد وعفونت را پاک می‌سازد, فواید آن به قدری زیاد است که از این گیاه درقرص‌های گیاهی مورد استفاده برای تنظیم قاعدگی وکاهش خونریزی استفاده می‌شود.
توصیه می‌شود که قبل ازمصرف گیاه پنج‌انگشت برای اهداف دارویی، با پزشک یا ارائه‌ دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.

ژینکو

ژینکو (MAIDEN HAIR) یکی از قدیمی ترین گیاهان روی زمین و از خانوادهGinkgoaceae می باشد و بومی کشور چین است.
این درخت منحصر به فرد به علت قدمت 200 ملیون ساله اش به فسیل زنده مشهور است و از این رو اهمیت خاصی در علم گیاهشناسی دارد .
درختی خزان پذیر با برگهای بادبزنی شکل می باشد.
این درخت ، درخت زینتی محسوب می شود ولی دارای مصارف گوناگون در طب سنتی می باشد.ژینکو گیاه دارویی ارزشمندی است که برای اهداف دارویی متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ژینکو به منظور استفاده از بذر و به خصوص برگ پرورش می‌یابد.
بذرهای ژینکو هزاران سال است که در طب سنتی چین استفاده می‌شود. فرآورده‌های ژینکو که امروزه در دسترس می‌باشند از برگ آن بدست می‌آید. در نهالستانهای پرورش برگ، درختان ژینکو به‌صورت متراکم کشت شده و برگها برای تهیه عصاره برداشت می‌شوند تا مورد فرآوری قرار گیرند. عصاره برگ ژینکو یکی از مهمترین گیاهان دارویی رایج در دنیا می‌باشد.
مکمل های ژینکو در اروپا و آمریکا جزء پرفروش ترین گیاهان دارویی می باشند.برگهای ژینکو دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است که کمک به خنثی کردن رادیکالهای آزاد که باعث بیماری های قلبی ، سرطان و آلزایمر هستند،می کند .
ژینکوها درختانی بزرگ هستند که ارتفاعی بین 20 تا 35 متر دارند و برخی نمونه ها در چین به ارتفاعی بیش از 50 متر می رسند.
درخت دارای تاج بلندی است و شاخه هایی نامنظم و ریشه هایی عمیق دارد .هرچه سن درخت بالاتر رود تاج درخت گسترده تر می شود .
برگها به صورت متناوب بر روی شاخه ها قرار می گیرند ،گلهای زرد نر به فرم گل آذین و گل های ماده به صورت مجتمع در انتهای شاخه قرار دارند.
ایام گلدهی در بهار می باشد ، عمل گرده افشانی توسط باد صورت می گیرد و میوه هایی شفت مانند تولید می شود که گوشتی نارنجی دارند .
این میوه ها در پاییز به هنگام افتادن، مقادیر زیادی اسید بوتریک تولید می کنند که باعث بوجود آمدن بویی زننده می شود.
در طول پاییز برگها زرد روشن می شوند وسپس می افتند.
درختان جوان اغلب بلند و باریک هستند.
این درخت به علت مقاوم بودن در برابر بیماری ها و حشرات چوب و داشتن ریشه هایی عمیق قادر است تا بیش از 2500 سال سن داشته باشد.
نگهداری این درخت به علت مقاوم بودنش ساده می باشد.
ژینکو در برابر برف و باران مقاوم می باشد و حتی در سایه نیز رشد می کند ولی بهتر است در جای آفتابی قرار گیرد.
خاک خوب زهکشی شده و مرطوب نیاز دارد.
دمایی بین -3 تا 21 درجه را تحمل می کند .
در برابر بیماری ها مقاوم می باشد.
فرآورده‌های ژینکو
فرآورده‌های ژینکو از برگ طبیعی ژینکو، یا از عصاره برگ آن بدست می‌آید و به شکل دارویی (قرص، کپسول و عصاره مایع)، به‌صورت انواع خوردنی‌ها و لوازم آرایشی (کرمهای پوست، شامپو و صابون) در دسترس هستند .
بازکننده عروق - نرم کردن سینه - تسکین سرفه - تصفیه کننده خون - سل - ناراحتی کلیه - کم ادراری - سوزاک - ریه - سرگیجه - طول عمر - ناتوانی جنسی - حمله قلبی - تقویت حافظه - طنین صدا در گوش و...
* نام دیگر آن گینکو می‌باشد.
۱. دمکرده برگ‌های این گیاه بازکننده عروق است.
۲. جهت نرم کردن سینه و تسکین سرفه از مغز آن روزی یک دانه به مدت ۷ روز میل شود.
۳. دمکرده برگ این گیاه تصفیه‌کننده خون است.
۴. خوردن مغز این گیاه نباید یک دانه در روز و بیش از یک هفته باشد.
۵. جهت رفع ناراحتی‌های کلیه، کم ادراری و انواع ناراحتی‌های دیگر مثانه از جمله سوزاک و ترشحات سفید سوزاکی مهبل از مغز این گیاه روزی یک دانه میل کنند.
۶. جهت ناراحتی‌های ریه از مغز آن روزی یک عدد به مدت ۷ روز می‌توان استفاده کرد.
۷. جهت معالجه سل میوه تازه و جوان آن را با قسمت سبز گوشتی به مدت یک سال در روغن کلزا خیس نموده سپس روزی ۲ – ۱ دانه میل کنند.
۸. دمکرده برگ این گیاه برای سرگیجه مفید است.
۹. خوردن ژینکو باعث طول عمر می‌شود.
۱۰. کسانی که سکته مغزی کرده‌اند از دمکرده برگ ژینکو بنوشند.
۱۱. جهت تقویت حافظه از دمکرده ژینکو بنوشند.
۱۲. برای جلوگیری از حمله‌های قلبی و جلوگیری از انعقاد خون داخل عروق از دمکرده ژینکو بنوشند.
۱۳. جهت تسکین درد ماهیچه‌های ساق پا از دمکرده ژینکو بنوشند.
۱۴. جهت ناتوانی جنسی که به خاطر تنگ‌شدن عروق و شریان‌ها که جریان خون را به آلت تناسلی می‌رسانند برگ این گیاه به صورت دمکرده مفید می‌باشد.
۱۵. دمکرده این گیاه جهت درمان retina (شبکیه؛ داخلی‌ترین لایه کره چشم که شامل اجزای عصبی برای دریافت و انتقال تحریکات بینایی است) مفید می‌باشد.
۱۶. جهت درمان بیماری ناشنوایی که در اثر کاهش جریان خون و اعصاب مربوط به شنوایی باشد دمکرده این گیاه مفید می‌باشد.
۱۷. جهت طنین صدا درگوش دمکرده این گیاه مفید است.
روشهای تکثیر
روشهای معمول تکثیر این درخت از طریق بذر، پیوند و قلمه‌است.
تکثیر از طریق بذر در خاک سبک شنی، در شاسی سرد در پاییز و زمستان صورت می‌گیرد. ازدیاد این درخت بوسیله پیوند و کوپیوند نیز می‌تواند صورت گیرد.

ختمی درختی

     ختمی درختچه ای است خزان کننده از خانواده  Malvaceae مالواسه که بومی اکثر نقاط آسیا میباشد .
این درختچه در کشور ما در مناطقی از استان های مازندران، گرگان، گیلان، همدان،اصفهان ، فارس و تهران کاشته میشود.
این گیاه جنبه زینتی داشته وبه طور گسترده به خاطر گلهای زیبایش کاشته می شود البته جزء گیاهان دارویی نیز محسوب می شود و خواص بسیار زیادی دارد .

    نام‌های دیگراین گیاه : خطمی درختی، خطمی گل سرخی، خطمی درختی چینی، خطمی چینی، نوعی خبازی، شحم‌المرج، خطمی درختی گل سرخی، خطمی عظیم، باجاپشند، غسل، الغاسول، العصرس، انجل، آلتیا، اسقوس و خطمی بری می‌باشد.

    ختمی ارتفاعی بین 2 تا 4 متر داردو گستردگی بین 1.5 تا 2.5 متر .
رشد این گیاه کند میباشد و بین 10 تا 20 سال زمان لازم است تا کاملا رشد کند.
پوستی قهوه ای روشن دارد وبدون کرک میباشد و اغلب شامل شاخه های زیاد و پر گل است.
برگ‌های این درختچه تخم مرغی شکل و 3 لوبه میباشند که لوب میانی بلند تر است لبه های اره ای شکل دارد و بدون کرک میباشد.
گل‌ها به شکل قیف بزرگ میباشند و بدون دمبرگ هستند.
این گلها میتوانند سفید، صورتی، قرمز، بنفش و یا ارغوانی باشند.
گلهای گیاه ختمی عمر بسیار کمی دارند و فقط یک روز باز هستند ولی گیاه به سرعت گلهای جدید تولید میکند .
فصل گلدهی از مرداد تا شهریور میباشد.
گلهای آن در قسمتهای انتهای ساقه، به صورت دسته‌های غالباً سه تایی ظاهر می‌گردند.
میوه به صورت کپسول تخم‌مرغی و شامل دانه های سیاه رنگ میباشد.
با آن که ختمی گیاهی دارویی است. معهذا از نظر یک گیاه زینتی بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفته است.
قسمت مورد استفاده گیاه، ریشه، گل و برگ آن است.

    نگهداری گیاه ختمی درختی به شرح زیر میباشد:

نور: به طور کلی این گیاه آفتاب دوست میباشد و باید در آفتاب کامل قرار داشته باشد.
خاک: خاک مناسب برای رشد این گیاه خاک ماسه ای، شنی، لومی غنی، مرطوب و خوب زهکشی شده میباشد.
دما: دمایی بین 1 تا 16 درجه دمای مناسب بوده .
این گیاه تا -5 درجه را میتواند تحمل کند ولی بهتر است در سرمای شدید قرار نداشته باشد.
آبیاری: این گیاه را در تابستان باید هر روز آبیاری کرد و در زمستان به روزی 3 مرتبه آبیاری احتیاج دارد.

    خواص دارویی :
این گیاه دارای خواص بسیار زیادی میباشد و در طب قدیم بسیار ارزشمند بوده است.
1-طبع آن گرم و تر است.
2. ریشه خطمی برای کسانی که یبوست دارند بسیار مناسب می‌باشد بهتر است از شربت خطمی استفاده شود 100 گرم ریشه خطمی را به مدت 24 ساعت خیس نموده سپس حرارت ملایم داده به مجرد این که جوش آمد برداشته صاف نموده یک کیلو شکر به آن اضافه کرده با آتش ملایم بگذارید بجوشد سپس 10 صبح و 5 عصر 3 قاشق غذاخوری میل شود.
3. برای درمان کورک و خارش آرد جو و گل خطمی را در عرق کاسنی جوشانده صاف کرده به محل خارش بمالید.
4. برای رفع کک مک گل خطمی سفید را نرم کرده با ماست ترش مخلوط کنید روزی چند بار روی صورت بگذارید بعد با دست آهسته روی پوست بکشید تا جرم آن را بریزد.
5. برای سرفه 5 گرم برگ یا ریشه خطمی را در 200 سی‌سی آب‌جوش دم‌کرده صاف نموده میل شود.
6. برای رفع خشکی پوست آب دمکرده گل خطمی را با گلیسیرین و کمی گلاب مخلوط کرده و به دست‌ها و پوست بمالید.
7. برای رفع سردرد ، سر را با این گیاه شستشو دهید.
8. کسانی که سوزاک هستند 20 گرم خطمی را در یک لیتر آب جوشانده هر 4 ساعت یک لیوان میل شود یا این که کمی برگ آن را بپزند و میل کنند و یا جوشانده آن با گل بنفشه، عناب و خارخاسک و تاجریزی از هر کدام به طور مساوی به مقدار 40 گرم را در یک لیتر آب مخلوط کرده هر 5 ساعت یک لیوان میل شود.
9. کسانی که ورم لثه دارند دمکرده خطمی را مزمزه کنند
10. یک ماسک برای پوست‌های جوش‌دار: گل خطمی20 گرم، گل بابونه 20 گرم، آبلیمو30 گرم، آب150 سی‌سی را بمدت10 دقیقه بجوشانید بگذارید سردشود سپس به‌صورت بمالید وخوب وآهسته ماساژ‌دهید.
11. برای درمان وجود خون در ادرار می‌توان از دمکرده خطمی استفاده کرد.
12. خطمی تسکین‌دهنده درد رماتیسم است.
13. در گذشته برای شستشوی زخم‌ها از دمکرده گل خطمی استفاده می‌شد مخصوصاً زرد زخم.
14. برای شستشوی زخم‌های دهان هر گونه زخمی که باشد 40 گرم ریشه گل خطمی خرد شده را در یک لیتر آب سرد ریخته به مدت چند ساعت بگذارید بماند تا خوب خیس بخورد سپس 12 دقیقه بجوشانید صاف کرده روزی 2 تا 3 بار دهان شویه کنید.
15. برای درمان ورم کیسه مثانه ریشه‌ خطمی را به مقدار 20 گرم در دو لیتر آب 24 ساعت خیس نموده سپس با یک کیلو شکر بجوشانید تا به صورت شربت درآید آن‌گاه صاف نموده روزی 3 قاشق میل شود.
16. جهت معالجه ورم روده 20 گرم ریشه خرد شده خطمی را در یک لیتر آب ریخته و یک کیلو شکر به آن اضافه کنید 48 ساعت بگذارید بماند سپس بجوشانید تا به صورت شربت درآید صاف نموده هر صبح یک قاشق سوپخوری میل شود.
17. برای درمان اسهال بلغمی 10 گرم ریشه خطمی و 10 گرم بارهنگ را در یک لیتر آب جوشانده میل شود.
18. برای جلوگیری از خارش بدن کودک گل خطمی و پنیرک را بجوشانید و روزی چند قاشق به او بدهید.
19. برای تقویت رشد دندان‌های کودک 5 گرم ریشه خطمی را در 200 سی‌سی آب جوشانده صاف نموده با عسل شیرین کرده روزی 2 قاشق به او بدهید.
20. خطمی توانایی گلبول‌های سفید را بالا می‌برد.
21. گل‌خطمی دارای گلبول‌های مردانه است یعنی خانم‌ها کمتر استفاده کنند.
22. برای ورم کلیه از دمکرده برگ خطمی استفاده شود.
23. برای از بین‌بردن لکه قهوه‌ای از ضماد گل خطمی با سرکه استفاده کنید.
24. اگر ریشه‌خطمی را بچه‌ها بجوند دندان درآوردن آن‌ها سریع‌تر می‌گردد.
25. خوردن زیاد خطمی ضعف بینایی می‌آورد و همچنین بی‌اشتهایی و برای معده مفید نمی‌باشد.
26. برای ترک گوشه لب گل خطمی و پنیرک را در ترکیبی از عرق کاسنی و شاهتره و بادرنج خمیر کرده به صورت ضماد گوشه لب بگذارید (عرق‌ها به طور مساوی مخلوط شود).
27. برای مداوای خنازیر گل خطمی را به صورت ضماد روی آن بگذارید.
28. جهت سل جلدی و پوستی 40 گرم گل خطمی را در یک لیتر آب جوشانده 10 گرم اسید بوریک به آن اضافه نموده زخم‌ها را بشوئید.
29. برای خوش حالت کردن موها خطمی را در آب بجوشانید سپس صاف نموده موها را آغشته کرده و سپس موها را حالت دهید بهتر از ژل است.

    تکثیر این گیاه به 3 روش امکان پذیر است:
1-کاشت بذر: در مهر ماه بهتر است صورت پذیرد.
2-قلمه چوب که بهتر است در تابستان صورت گیرد.
3-خواباندن شاخه
اگر گیاه احتیاج به هرس داشته باشد بهتر است پس از گلدهی صورت گیرد.
جوانه های این گیاه در صورت آبیاری و یا کود دهی بیش از حد از بین میروند.

    هشدار: مراقب سوسک ژاپنی ، شته ، کنه عنکبوتی  بیماری لکه برگی باشید.

بیدمشک

بیدمِشک (MUSK WILLOW) درخت یا درختچه ای زینتی از تیره بید است که دارای گل‌ های زرد کمرنگ دم گربه ای می باشد. ارتفاع این درخت به ۹ متر می رسد. بنابراین اندازه آن از بید معمولی کوچک تر ولی سنبله های آن دارای اسانس معطری هستند. گل های آن قبل از برگ ها ظاهر می شوند. اسانسی از این گیاه گرفته می شود بنام عرق بیدمشک، هم برای معطر کردن شربت و هم دارای خواص درمانی می‌باشد.
بیدمشک درخت یا درختچه ای دو پایه و زینتی است. زیر پوست و روی چوب این درخت برجستگی های تیزی وجود دارد. برگ های آن در پایه های نر و ماده متفاوت است. روی برگ، سبز تیره و پشت آن کرکدار و روشن می باشد. برگ های درختان ماده معمولاً بیضی شکل و پهن تر از برگ های درختان ماده است. گل های آن معطر می باشد.
گل های دوپایه ی این گیاه از ژانویه تا فوریه ظاهر می شود. بیدمشک گیاهی دگر گرده افشان است که گرده افشانی آن توسط زنبور عسل صورت می گیرد.
این گیاه جهت رشد مطلوب به آب و هوای مرطوب و معتدل، آفتاب کامل تا نیمه سایه و خاک حاصلخیز، عمیق و مرطوب نیاز دارد.
    خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:
سنبله های بیدمشک دارای اسانس معطر است. اسانس یا عرق بیدمشک علاوه بر خواص درمانی برای معطر کردن شربت ها نیز به کار می‌رود. حکیم بوعلی سینا در کتاب قانون خود در مورد این گیاه اینگونه نوشتند: بیدمشک (بهرامج) از نباتات خوشبو است. مالیدن آب و افشره اش ورم ها را فرومینشاند. شکوفه بیدمشک و بو کردن برگ آن بادهای متراکم سر را درمان میکند. همچنین شکم را روان کند.
از نظر ترکیبات شیمیائی در پوست درخت بید وجود گلیکوزید سالیسین تأیید شده است. به علاوه در پوست این درخت، موم، صمغ، اکسالات و تانن وجود دارد. مصرف گلیکوزید سالیسین در کنترل روماتیسم مفصلی حاد، به صورت دو گرم هر سه تا چهار ساعت، مؤثر است.
اگر ۱ـ۲ قاشق چایخوری عصاره روان سنبله های بید (شاتون ها) را هنگام خواب بخورید در رفع بیخوابی ناشی از ضعف اعصاب و رفع اشکال در عادت ماهیانه دردناک و رفع ناراحتی‌های اعصاب مفید است.
بیدمشک در طب سنتی: از نظر طبیعت، گل بید (شاتون‌های آن) سرد و کمی تر، برگ آن سرد و خشک و میوه آن سرد و تر و کمی قابض است. از نظر خواص، مقوی دماغ و قلب و بازکننده انسداد کبد است. بعضی از انواع سردرد را رفع می‌کند. رفع عطش می کند و معده را تقویت می کند. برای رفع بیماری های گرم نافع است. عرق گل های آن از خوردن خود گل ها مفیدتر است. برگ آن قابض است و عصاره برگ بید مسهل بلغم و صفرا و صرع و تب با لرز و برای بازکردن انسداد کبد و یرقان مفید است. مدر است و برای رفع اختناق رحم و درد مفاصل و نقرس نافع می باشد. قطره آن در گوش برای پاک کردن چرک گوش مفید است. نشستن در دم کرده برگ و شاخه آن برای رفع عفونت های اعضاء تحتانی بدن نافع است. دم کرده برگ آن برای اسهال خونی و خوردن عرق شکوفه آن برای خفقان گرم و تب های گرم نافع است. صمغی که از برگ آن گرفته می شود مقوی دید چشم است. خاکستر چوب آن برای قطع خونریزی و با سرکه برای زگیل و ورم پستان و زخم های مخملک و آبله و ورم های گرم مفید است. مقدار مصرف آن از آب جوشانده یا دم کرده برگ آن ۳۲ ـ ۸۰ گرم با شکر می باشد.
جالینوس طبیعت بیدمشک را سرد و تر می‌داند و عده‌ای سرد و خشک. از نظر خواص عرق بیدمشک را از هر نظر از عرق بید قوی تر می دانند. عرق بیدمشک مقوی دل و دماغ و ملین مزاج است. برای تقویت نیروی جنسی در گرم مزاج ها اثر مفید دارد. بوئیدن گل آن مقوی دماغ و از بین برنده بادها و گازهای غلیظ است. اگر با دم کرده برگ آن غرغره کنند و یا از روغن شکوفه آن به پیشانی بمالند، برای تسکین سردرد گرم مفید است. روغن شکوفه بیدمشک سرد و تر است.
خواص درمانى پوست بیدمشک: پنجاه گرم پوست بیدمشک را در یک لیتر آب جوش دو دقیقه بجوشانید بعد دوازده دقیقه دم کنید و قبل از هر غذا یک فنجان آب آن را بنوشید. رماتیسم را درمان و خارش بدن را تسکین مى دهد. یا اینکه هر روز دو مثقال از خشک پوست بیدمشک را نیمکوب نموده با چهار مثقال شاهتره مخلوط در آب بجوشانید تا به اندازه هفت فنجان آب بماند بعد صاف کنید و آب آن را سه فنجان قبل از صبحانه و دو فنجان قبل از ناهار و دو فنجان قبل از شام بنوشید. تب نوبه یا مالاریا را درمان مى کند.
تکثیر: بذور بیدمشک قوه ی نامیه بسیار کوتاهی دارند. این بذرها در بهار بصورت سطحی کشت می شوند. علاوه بر کشت بذر، جهت تکثیر بیدمشک می توان از قلمه چوب های بالغ و رشد کرده در فصل جاری یا قلمه چوب نیمه رسیده استفاده کرد.
موارد ممنوعیت مصرف: باید توجه داشت که کودکان زیر دو سال، زنان باردار، مادران شیرده، اشخاص با سن کمتر از ۱۶ سال که مبتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا یا آبله مرغان هستند و نیز کسانی که مبتلا به زخم های گوارشی، گاستریت و نفخ می باشند، در مصرف این گیاه و فرآورده های آن دقت نمایند.

تهیه و تنظیم  محمد علیانسب کارشناس گیاهان دارویی